Solar pump for farmers in Maharashtra: आजच्या काळात शेती करताना विजेच्या उपलब्धतेचा सर्वांत मोठा प्रश्न शेतकऱ्यांपुढे उभा आहे. वारंवार जाणारी वीज, लोडशेडिंग, अपुरी वीज यामुळे पाणी पंप चालवताना अडथळे येतात. यामुळेच “मागेल त्याला सौर कृषी पंप” योजना शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरत आहे. या योजनेच्या माध्यमातून सरकार सौर कृषी पंप देत असून, त्यावर मोठ्या प्रमाणात अनुदान (Solar pump subsidy for farmers) दिले जाते
Solar pump for farmers in Maharashtra
या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे शेतकऱ्यांना स्वस्त, स्वच्छ आणि अखंड ऊर्जा उपलब्ध करून देणे. यामधून शेतकऱ्यांना त्याच्या शेतात सौर ऊर्जेवर चालणारा पंप (Solar agriculture pump) मिळतो, जो विजेवर अवलंबून नसतो. सरकारच्या पीएम-कुसुम योजनेतून (PM-KUSUM Component B) तसेच महाराष्ट्र सरकारच्या “मागेल त्याला सौर कृषी पंप” या योजनेतून हजारो शेतकऱ्यांना फायदा झाला आहे.
सौर कृषी पंप पुरवठा प्रक्रियेतील विलंबाची समस्या (Solar pump installation delay)
योजना चांगली असली तरी अंमलबजावणीस काही अडचणी येतात. अनेक वेळा असे निदर्शनास आले आहे की, शेतकऱ्यांना पंप मंजूर झाल्यानंतर देखील पंप प्रत्यक्षात बसवण्यास खूपच वेळ लागतो. काही वेळा अनेक महिने वाट पाहावी लागते. यामुळे योजना असूनही त्याचा योग्य उपयोग शेतकऱ्यांना वेळेत होत नाही. यावरून अनेक शेतकऱ्यांच्या तक्रारी शासनाकडे येत होत्या. या पार्श्वभूमीवर महाराष्ट्र राज्याच्या ऊर्जाराज्यमंत्री मेघना बोर्डीकर यांनी महत्त्वाची माहिती एका लक्षवेधी सूचनेच्या उत्तरात दिली आहे.
सौर कृषी पंप बसवण्यासाठी वेळेची बंधनकारक मर्यादा काय? (Solar water pump installation time limit)
ऊर्जाराज्यमंत्री मेघना बोर्डीकर यांनी स्पष्टपणे सांगितले की, “मागेल त्याला सौर कृषी पंप” योजनेअंतर्गत जेव्हा शेतकऱ्याला पंप मंजूर होतो, त्यानंतर सौर कृषी पंप पुरवठादार कंपनीला 60 दिवसांच्या आत पंप बसवणे बंधनकारक करण्यात आले आहे.
याचा अर्थ असा की, पंप मंजूर झाल्यानंतर 2 महिन्यांच्या आत शेतकऱ्यांच्या शेतात पंप बसवला गेला पाहिजे. याशिवाय, जर अर्जदाराने 120 दिवसांच्या आत पुरवठादार कंपनीची निवड केली असेल, तर त्याच कंपनीने सौर पंप लावणे गरजेचे आहे. जर पुरवठादार कंपनीकडून विलंब झाला, तर त्या कंपनीकडून दंड वसूल केला जाईल, असेही त्यांनी स्पष्ट केले.
योजना राबवण्यासाठी किती कंपन्या सूचीबद्ध आहेत? (Solar pump supplier companies)
राज्य सरकारने या योजनेअंतर्गत एकूण 42 कंपन्यांना सूचीबद्ध केलेले आहे. या कंपन्या गुणवत्तापूर्ण साहित्य पुरवतात याची खात्री सरकार घेत आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना दर्जेदार पंप मिळण्याची शक्यता अधिक असते. शेतकऱ्यांना आता निवड करताना अधिक पारदर्शकतेने निवड करता येईल.
महाराष्ट्राचा देशात पहिला क्रमांक (Maharashtra solar pump scheme)
आजतागायत राज्यात सुमारे 2 लाख 86 हजार सौर कृषी पंप बसवण्यात आले आहेत. यामध्ये महाराष्ट्राने देशात आघाडी घेतलेली आहे. केंद्र सरकारच्या आणि राज्य सरकारच्या योजनांच्या एकत्रित अंमलबजावणीमुळे हे शक्य झाले आहे. महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांनी योजनेला चांगला प्रतिसाद दिला असून, ही योजना आता अधिक गतिमान होण्याच्या मार्गावर आहे.
परभणी जिल्ह्याकरिता खास घोषणा
परभणी जिल्ह्याचा उल्लेख करताना ऊर्जामंत्र्यांनी सांगितले की, याठिकाणी 11 शाखा कार्यालये पुन्हा सुरू करण्यात येणार आहेत. तसेच सुधारित वितरण क्षेत्र योजनेअंतर्गत (RDSS) विज यंत्रणेमध्ये सक्षमीकरण केले जाईल. परभणी शहरासाठी एक नवीन उपकेंद्र देखील एका वर्षाच्या आत उभारले जाईल, अशी माहिती त्यांनी दिली.
सौर कृषी पंपाचे फायदे (Benefits of solar pumps for agriculture)
सौर पंपाचा वापर केल्याने शेतकऱ्यांना अनेक फायदे होतात. ते खालीलप्रमाणे आहेत:
• वीजबिलाची बचत: सौर ऊर्जेचा वापर केल्याने वीजबिलात मोठी बचत होते.
• अखंड वीज उपलब्धता: दिवसाच्या वेळात सूर्यप्रकाश उपलब्ध असल्याने अखंड वीजपुरवठा मिळतो.
• पर्यावरणपूरक: सौर ऊर्जा प्रदूषणमुक्त असते, त्यामुळे पर्यावरणाचे संरक्षण होते.
• दीर्घकाळ टिकणारा उपाय: योग्य देखभाल केल्यास सौर पंप अनेक वर्षे काम करू शकतो.
• स्वावलंबन: शेतकऱ्याचा विजेवरील अवलंब कमी होतो.
शेतकऱ्यांनी कोणती काळजी घ्यावी? (Important guidelines for farmers applying for solar pumps)
शेतकऱ्यांनी सौर कृषी पंप योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात:
• पंप मंजुरीनंतर 60 दिवसांच्या आत पंप बसवला जातो का, यावर लक्ष ठेवा.
• 120 दिवसांच्या आत पुरवठादार कंपनीची निवड करा.
• पुरवठादार कंपनीची निवड करताना अधिकृत वेबसाइटवरून अधिकृत कंपन्यांची यादी पहा.
• जर विलंब झाला तर स्थानिक महावितरण कार्यालयाशी संपर्क करा.
• शंका असल्यास ऊर्जा विभागाच्या हेल्पलाईनवर संपर्क साधा.
Solar pump for farmers in Maharashtra – installation time limit
शेतकऱ्यांसाठी ‘मागेल त्याला सौर कृषी पंप’ योजना (Magel Tyala Solar Pump) ही एक सुवर्णसंधी आहे. परंतु केवळ योजना असणे पुरेसे नाही, तिची अंमलबजावणी वेळेत आणि योग्य पद्धतीने होणे आवश्यक आहे. सरकारने सौर पंप बसवण्यास 60 दिवसांची बंधनकारक मर्यादा घालून शेतकऱ्यांच्या हिताची पावले उचलली आहेत. शेतकऱ्यांनी योग्य माहिती घेऊन, अर्ज करून, आणि वेळेवर पाठपुरावा करून या योजनेंतर्गत आपला फायदा करून घ्यावा.